Financiën in het kort

Kleine verbetering in onderliggend resultaat, maar jaar wederom met verlies afgesloten

In 2024 had NS een onderliggend resultaat uit bedrijfsactiviteiten^[1] van € -141 miljoen (2023: € -187^[2] miljoen). Dat is een beperkte verbetering ten opzichte van vorig jaar maar, net als in de jaren daarvoor, fors onvoldoende voor een financieel gezond NS. Onderliggend zijn de opbrengsten in 2024 weliswaar met circa 10% gestegen, maar reizigersaantallen zijn nog altijd structureel lager dan vóór de coronapandemie. Daarnaast wordt NS in toenemende mate geconfronteerd met opbrengstenderving en extra kosten door externe factoren, zoals stakingen met een oorzaak buiten NS en problemen met de infrastructuur zoals werkzaamheden, verstoringen en snelheidsbeperkingen. De onderliggende bedrijfslasten zijn met ruim 8% toegenomen. Dit komt door hoge inflatie maar ook door de focus van NS op verbetering van de operationele prestaties in een jaar waarin de werkzaamheden aan het spoor omvangrijk waren. Zo is bijvoorbeeld de dienstregeling robuuster gemaakt, het aantal treindiensten uitgebreid en heeft NS daarnaast geïnvesteerd in nieuwe treinen en het werven en opleiden van personeel. De kosten voor onder meer personeel, infrastructuur, materieel en energie gingen in 2024 omhoog. De kosten voor infraheffing en de kosten voor de concessievergoeding, verschuldigd aan ProRail en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, namen bijvoorbeeld toe met 15% (€ 70 miljoen^[3]) naar een bedrag van € 533 miljoen. Ook de kosten voor treinvervangend vervoer bij verstoringen en onderhoud aan het spoor zijn de afgelopen jaren gestegen naar € 23 miljoen. NS heeft de hoge inflatie van de afgelopen jaren niet volledig in de tarieven voor de treinkaartjes doorbelast. In 2024 heeft NS op verzoek van de overheid de tarieven voor de meeste treinkaartjes zelfs helemaal niet verhoogd en ontving daarvoor een eenmalige vergoeding van de overheid van € 120 miljoen. Terwijl voor overige OV-aanbieders deze bijdrage structureel is. Rekening houdend met incidentele posten en bijzondere boekhoudkundige posten, zoals de bijzondere waardevermindering hoofdrailnet (HRN), is het gerapporteerde resultaat uit bedrijfsactiviteiten in 2024 € -148 miljoen (2023: € -427² miljoen). Onderaan de streep resteert voor NS in 2024 een nettoverlies van € -141 miljoen (2023: € -380 miljoen). Het hogere (netto)verlies in 2023 was mede het gevolg van incidentele bijzondere waardeverminderingen inzake HRN en Abellio Duitsland.

NS heeft in 2024 € 486^[4] miljoen (2023: € 542² miljoen) geïnvesteerd^[5] in met name de aankoop van nieuwe treinen en het moderniseren van bestaande treinen. De operationele kasstroom uit bedrijfsactiviteiten^[6] is uitgekomen op € 246 miljoen (2023: € 218² miljoen) en is onvoldoende om deze investeringsuitgaven te dekken. De netto schuld^[7] is opgelopen tot € 1.093 miljoen (2023: € 973 miljoen). De toename van de schuldpositie in de afgelopen jaren was, gegeven het omvangrijke investeringsprogramma, deels voorzien maar is aanzienlijk hoger uitgevallen door achterblijvende operationele resultaten, die alleen deels zijn gecompenseerd door steunmaatregelen van de overheid als gevolg van de coronapandemie. Om te kunnen blijven investeren in de mobiliteit voor de toekomst en het maatschappelijk belang te kunnen blijven dienen is het van belang dat de resultaten en de operationele kasstromen uit bedrijfsactiviteiten verbeteren.

Ultimo 2024 liep de huidige HRN concessie af. De nieuwe concessie voor de periode 2025-2033 laat een beperkte verdiencapaciteit zien met een lager dan marktconform rendement. We verwachten dat de komende jaren financieel uitdagend blijven. De concessievergoeding maakt weliswaar plaats voor een beperkte subsidie, maar de structureel lagere reizigersaantallen maakt dat we onze organisatie nog meer moeten aanpassen. We blijven ons inspannen om het kostenniveau verder te verlagen en daarmee de resultaten en kasstromen te verbeteren. Dit doet NS onder andere door een aanvullend pakket aan besparingsmaatregelen uit te voeren ter waarde van circa € 200 miljoen per jaar, bestaande uit onder meer een afname van kantoorpersoneel (via natuurlijk verloop), besparingen op IT, het afstoten van kantoorruimte en productiviteitsverbeteringen. Deze besparingen doen we ook om het treinkaartje betaalbaar te houden.

Raadpleeg voor een complete verantwoording van onze financiële prestaties onze jaarrekening. 

• 1Het resultaat uit bedrijfsactiviteiten gecorrigeerd voor het effect van incidentele en bijzondere boekhoudkundige posten.
• 2Vanwege verkoop van de activiteiten in Duitsland eind 2024 worden de gerelateerde resultaten en kasstromen over 2023 (met terugwerkende kracht) en 2024 gepresenteerd onder beëindigde bedrijfsactiviteiten. In jaarverslag 2023 waren onderliggend resultaat uit bedrijfsactiviteiten 2023 € -191 miljoen, resultaat uit bedrijfsactiviteiten € -540 miljoen, investeringen € 548 miljoen en operationele kasstroom uit bedrijfsactiviteiten € 229 mln.
• 3Deze vergelijking laat € 10 mln HSL-heffing buiten beschouwing welke in 2023 is verantwoord en betrekking had op eerdere jaren.
• 4€ 36 mln meer dan vermeld in kasstroomoverzicht. Betreft investeringen waarvan de facturen direct zijn betaald door de financierende partij, met als tegenhanger een verhoogde schuld van NS aan de financierende partij. Hierdoor betreft de investering geen directe uitgave voor NS.
• 5Investeringsuitgaven betreffen hier uitsluitend de verwerving van (im)materiële vaste activa en vastgoedobjecten na aftrek van gerelateerde subsidies.
• 6De operationele kasstroom uit bedrijfsactiviteiten dient als een jaar-op-jaar vergelijkbare indicator van het kasgenererend vermogen van de operationele activiteiten. Deze indicator is afgeleid van het geconsolideerde kasstroomoverzicht in de jaarrekening en betreft het resultaat na aanpassingen na aftrek van betaalde/ontvangen winstbelasting en na aflossing van leaseverplichtingen.
• 7Nettoschuld betreft uitsluitend de onderhandse leningen zoals genoemd in de jaarrekening, na aftrek van geldmiddelen en kasequivalenten (exclusief ontvangen zekerheidsgelden inzake energiecontracten), geldmarktfondsen en kortlopende deposito’s.